Przepisy

Można, czy nie można?

Poza najczęstszym "ja tylko na chwilę", wiele razy spotkasz się z argumentami w rodzaju "przecież zostawiłem 1,5 m", "tutaj można" czy "mam zezwolenie". Rozmawiając z kierowcami, dzwoniąc na SM oraz korzystając z Uprzejmie Donoszę, musisz znać podstawowe regulacje prawne organizujące parkowanie pojazdów w Polsce.

Wybierz prawidłową kategorię

Centra miast (a już z pewnością strefy płatnego parkowania) są gęsto pokryte znakami informującymi w jaki sposób należy (lub nie należy) parkować. W zdecydowanej większości przypadków, nieprawidłowo zaparkowany pojazd nie stosuje się właśnie do tych znaków, a opisane poniżej zasady ogólne łamie przy okazji.

Na przykład przed przejściem dla pieszych znajduje się znak B-36 (zakaz postoju i parkowania) oraz dodatkowo wyraźnie widać, że wyznaczone wcześniej miejsca postojowe gwałtownie się kończą. Co więcej, bardzo często obszar przed pasami jest zamalowany pasami (na których potem wyrastają czerwone wysepki i w ostatnim akcie desperacji służb miejskich słupki). Kierowca, parkując w takim miejscu, nie przestrzega w pierwszej kolejności zdrowego rozsądku, w następnej znaków pionowych, potem poziomych a na końcu zasad ogólnych.

Jeśli na twoim zdjęciu wyraźnie widać niezastosowanie się do znaków (poziomych lub pionowych), a sam znak także jest na nim widoczny (np. zakaz parkowania i postoju, albo zamalowana pasami przestrzeń pod samochodem), wybierz pierwszą kategorię z listy poniżej. Dopiero później szukaj odpowiedniej kategorii dla swojego zgłoszenia.

Pojazd utrudniał ruch pieszych lub zostawił mniej niż 1,5m na przejście

Sprawdź najpierw, czy nie ma oznaczeń pionowych ani poziomych a samochód stoi przy krawędzi jezdni. Dopiero wtedy, jeśli szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że pojazd utrudnia im ruch (i jest to przynajmniej 1,5m) ma zastosowanie ten przepis.

Mandat: 100 zł (1 pkt)

(art. 47. 1. Dopuszcza się zatrzymanie lub postój na drodze dla pieszych kołami jednego boku lub przedniej osi pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t, pod warunkiem, że na danym odcinku jezdni nie obowiązuje zakaz zatrzymania lub postoju, szerokość drogi dla pieszych jest nie mniejsza niż 1,5 m i nie utrudni ruchu pieszych [...])

Pojazd niszczył lub uszkadzał zieleń

Reguła jest prosta – parkowanie (także 'na chwilę') na trawie/parku/zieleni (lub czymś co było kiedyś zielenią) jest niedozwolone. Uważaj jednak na tę kategorię. Wymaga ona wykazania, że widoczna na zdjęciu sytuacja przyczyniła się do 'zniszczenia'. Jeśli więc masz ujęcie na którym widać koleiny za autem – śmiało. W przeciwnym wypadku sprawdź, czy nie pasuje tutaj inna kategoria.

Mandat: do 1000 zł (0... pkt)

(KW Art. 144. 1. Kto na terenach przeznaczonych do użytku publicznego niszczy lub uszkadza roślinność [...] podlega karze grzywny do 1.000 złotych albo karze nagany.)

Pojazd stał za zakazem zatrzymywania się

Znak B-36 (zakaz zatrzymywania się) nie powinien pozostawiać wątpliwości. Trudno o bardziej czytelną wskazówkę. Niestety często jest on interpretowany jako jeśli zmieszczę się na chodniku i zostawię 1,5m, to będzie OK. Nie jest to prawda (sprawdź na przykład na stronach Prawa Drogowego).
Wyjątkiem jest sytuacja, w której pod znakiem znajduje się tabliczka informująca 'nie dotyczy chodnika'.

Mandat: 100–300 zł (1 pkt)

(art. 46. 4. Kierujący pojazdem jest obowiązany stosować sposób zatrzymania wskazany znakami drogowymi.)

Pojazd stał za zakazem postoju

Znak B-35 'zakaz postoju' oznacza zakaz postoju pojazdu; dopuszczalny czas unieruchomienia pojazdu dłuższy niż jedna minuta jest wskazany napisem na znaku albo na umieszczonej pod nim tabliczce.

Mandat: 100–300 zł (1 pkt)

(art. 46. 4. Kierujący pojazdem jest obowiązany stosować sposób zatrzymania lub postoju wskazany znakami drogowymi.)

Pojazd stał w strefie zamieszkania poza wyznaczonym miejscem

W strefie zamieszkania obowiązuje zakaz parkowania poza miejscami do tego wyznaczonymi. Nie ma znaczenia pozostawione 1,5m, odległość od pasów czy skrzyżowania.

Mandat: 100 zł (1 pkt)

(art. 49. 2.4. Zabrania się zatrzymania pojazdu w strefie zamieszkania w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu.)

Pojazd stał mniej niż 10m od przejścia dla pieszych

Parkowanie/zatrzymywanie pojazdu przed przejściem dla pieszych jest niedozwolone. Na drodze dwukierunkowej niedozwolone jest także zatrzymanie/postój za przejściem.

Mandat: 100–300 zł (5 pkt)

(art. 49. 1.2. Zabrania się zatrzymania pojazdu na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerów oraz w odległości mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem; na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu zakaz ten obowiązuje także za tym przejściem lub przejazdem.)

Pojazd stał niezgodnie z oznaczaniem na tabliczce wskazującej sposób parkowania

Znak D-18 (parking) występuje często w połączeniu z tabliczką T-30, która precyzyjnie wskazuje sposób ustawienia pojazdu względem krawędzi jezdni.

Co więcej, najczęściej na samej jezdni lub chodniku namalowane są dodatkowe znaki poziome. Dzięki nim nie trzeba po zaparkowaniu iść na spacer na początek ulicy, żeby sprawdzić, czy stoimy poprawnie.

Mandat: 100–300 zł (1 pkt)

(art. 46. 4. Kierujący pojazdem jest obowiązany stosować sposób zatrzymania lub postoju wskazany znakami drogowymi.)

Pojazd przejechał linię ciągłą lub stanął na powierzchni wyłączonej z ruchu

Jeśli na danym obszarze, miejsca do parkowania są wyznaczone za pomocą znaków poziomych, to kierowców obowiązują właśnie te znaki. Nie ma żadnego znaczenia, czy na chodniku zostało 1,5m albo czy do przejścia dla pieszych pozostało 5 czy 50 metrów.

Mandat: 100–300 zł (1 pkt)

(art. 46. 4. Kierujący pojazdem jest obowiązany stosować sposób zatrzymania lub postoju wskazany znakami drogowymi.)

Pojazd stał w głębi chodnika (np. za słupkami, pod budynkiem z dala od krawędzi jezdni)

Pojazd może wjechać na chodnik wyłącznie przodem, i musi stać przy krawędzi jezdni. Jakiekolwiek ustawienie pojazdu, które wskazywałoby na to, że kierowca jechał chodnikiem aby znaleźć się w tym miejscu jest naruszeniem przepisów.

Mandat: 100 zł (1 pkt)

(art. 47. 2. Dopuszcza się, przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 pkt 2 (szerokość drogi dla pieszych pozostawionej dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i jest nie mniejsza niż 1,5m), zatrzymanie lub postój na drodze dla pieszych przy krawędzi jezdni całego samochodu osobowego, motocykla, motoroweru lub roweru.)

Pojazd jechał wzdłuż chodnika lub po przejściu dla pieszych

Jazda wzdłuż chodnika lub przejścia dla pieszych jest zabroniona. Nie można z tego powodu np. parkować w drugiej linii dojeżdżając do celu wzdłuż chodnika.

Mandat: 1 500 zł (8 pkt)

(art. 26. 3.3. Kierującemu pojazdem zabrania się: jazdy wzdłuż po drodze dla pieszych lub przejściu dla pieszych.)

Pojazd stał w obrębie zatoki przystankowej (jeśli jest) lub mniej niż 15 metrów od słupka „przystanek”

Parkowanie/zatrzymywanie pojazdu na przystanku (zarówno na jezdni jak i na chodniku) jest niedozwolone.

Mandat: 100 zł (1 pkt)

(art. 49. 1.9. Zabrania się zatrzymania pojazdu w odległości mniejszej niż 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek, a na przystanku z zatoką - na całej jej długości.)

Pojazd stał w sposób utrudniający pieszym swobodny dostęp do pojazdu komunikacji publicznej

Parkowanie/zatrzymywanie pojazdu na przystanku lub między przystankiem a tramwajem w taki sposób, że utrudnia to pieszym wsiadanie i wysiadanie z pojazdu komunikacji zbiorowej jest niedozwolone.

Mandat: 300 zł (6 pkt)

(art. 26. 6. [...] Jeżeli przystanek nie jest wyposażony w wysepkę dla pasażerów, a na przystanek wjeżdża tramwaj lub stoi na nim, kierujący jest obowiązany zatrzymać pojazd w takim miejscu i na taki czas, aby zapewnić pieszemu swobodne dojście do tramwaju lub na drogę dla pieszych lub drogę dla pieszych i rowerów.)

Pojazd stał na drodze na rowerów

Przepisy są tutaj jednoznaczne. Na drodze dla rowerów nie wolno ani parkować, ani nawet się zatrzymywać 'na chwilę'.

Mandat: 100 zł (5 pkt)

(art. 49. 1.11. Zabrania się zatrzymania pojazdu na na drodze dla pieszych i rowerów, drodze dla rowerów, pasie ruchu dla rowerów oraz w śluzie dla rowerów, z wyjątkiem roweru.)

Pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej większej niż 2,5 tony stał na chodniku

Na chodniku (wszystko jedno, czy są na nim wyznaczone miejsca parkingowe znakami poziomymi lub pionowymi, czy nie) mogą parkować wyłącznie pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 2,5 tony. To, że pojazd można prowadzić posiadając prawo jazdy kategorii B wcale nie oznacza, że można go postawić na chodniku. Ujmując to dosadniej, kierowcy takich samochodów nie mogą choćby jednym kołem wjechać na chodnik.

Jakich samochodów to dotyczy? Automatycznie wszystkich ciężarówek, samochodów dostawczych itp. Ale także zaskakująco dużej ilości samochodów osobowych, w szczególności większych SUV.

Mandat: 100 zł (1 pkt)

(art. 47. 1. Dopuszcza się zatrzymanie lub postój na drodze dla pieszych kołami jednego boku lub przedniej osi pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 2,5 t; art. 47. 2. Dopuszcza się, przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 pkt 2, zatrzymanie lub postój na drodze dla pieszych przy krawędzi jezdni całego samochodu osobowego, motocykla, motoroweru lub roweru. Inny pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 2,5 t może być w całości umieszczony na drodze dla pieszych tylko w miejscu wyznaczonym odpowiednimi znakami drogowymi.)

Pojazd bez odpowiedni uprawnień stał na kopercie dla niepełnosprawnych

Parkowanie na miejscu dla niepełnosprawnych bez aktualnej karty (zobacz aktualny wzór) to mandat o wysokości 500 zł. W przypadku "podszywania" się pod osobę niepełnosprawną (np. przez skorzystanie z podrobionej karty), mandat może wynieść do 800 zł.

Mandat: 500–800 zł (6 pkt)

(art. 8. 1. «Jest to obszerny artykuł opisujący jakie uprawnienia ma "Osoba niepełnosprawna legitymująca się kartą parkingową kierująca pojazdem samochodowym oznaczonym tą kartą". Niestety trudno go zacytować w całości»)

Pojazd stał w obrębie skrzyżowania (mniej niż 10 metrów)

Parkowanie/zatrzymywanie pojazdu przed skrzyżowaniem jest niedozwolone. Uwaga – przepis ten nie dotyczy pojazdów zaparkowanych w głębi chodnika (nawet, jeśli dzieje się to na skrzyżowaniu). W takim przypadku użyj kategorii 'Parkowanie z dala od krawędzi jezdni'.

Mandat: 300 zł (5 pkt)

(art. 49. 1.1. Zabrania się zatrzymania pojazdu na przejeździe kolejowym, na przejeździe tramwajowym, na skrzyżowaniu oraz w odległości mniejszej niż 10 m od przejazdu lub skrzyżowania.)

Pojazd stał w odległości mniejszej niż 15 m od wysepki rozdzielającej jezdnie

Parkowanie/zatrzymywanie pojazdu w odległości mniejszej niż 15 metrów od wysepki rozdzielającej jezdnie jest niedozwolone. Dotyczy to sytuacji, w której jezdnia na wysokości wysepki ma jeden pas ruchu.

Mandat: 100 zł (1 pkt)

(art. 49. 1.10. Zabrania się zatrzymania pojazdu w odległości mniejszej niż 15 m od punktów krańcowych wysepki, jeżeli jezdnia z prawej jej strony ma tylko jeden pas ruchu.)

Pojazd np. stał na sugerowanym przejściu dla pieszych

Jest to trochę zapomniany przepis (nie występuje np. w taryfikatorze). A przecież idealnie pasuje do parkowania na przydrożnym zieleńcu albo sugerowanym przejściu dla pieszych.

Mandat: teoretycznie 3000 zł (1 pkt)

(art. 45. 1.4. Zabrania się wykorzystywania drogi lub poszczególnych jej części w sposób niezgodny z przeznaczeniem.)

Znaki drogowe

Znaki informacyjne

W miastach, w zdecydowanej większości przypadków miejsca do parkowania są wyznaczone znakami (poziomymi i/lub pionowymi). W takiej sytuacji wszelkie dyskusje n/t mitycznego 1,5 m czy sposobu umiejscowienia samochodu na chodniku są krótkie. Po prostu wolno parkować wyłącznie w sposób wskazany znakami.

Znak D-18 – parking

Znak D-18 (parking) najczęściej występuje w połączeniu z tabliczką T-30, która precyzyjnie pokazuje jak należy ustawić pojazd względem krawędzi jezdni.

Co więcej, najczęściej dodatkowo na samej jezdni lub chodniku namalowane są dodatkowe znaki poziome. Dzięki nim nie trzeba po zaparkowaniu iść na spacer na początek ulicy, żeby sprawdzić, czy stoimy poprawnie.

Zwróć uwagę, że wszystkie tabliczki T-30 łączą pewne cechy:

• Po pierwsze, samochód zawsze styka się, lub stoi bezpośrednio nad krawędzią jezdni. Oznacza to, że jeśli widzisz samochód zaparkowany w głębi chodnika (np. przy ścianie budynku), to jest on z pewnością nieprawidłowo zaparkowany.
• Po drugie, na każdej z tych tabliczek jest tylko jeden pojazd. W żadnym przypadku nie widać dwóch stojących w obok siebie. Dlatego jeśli widzisz samochody zaparkowane obok siebie, równolegle do jezdni (np. jeden na ulicy, drugi na chodniku), to jeden z nich z pewnością stoi nieprawidłowo.
• Po trzecie, samochód stoi albo równolegle do jezdni, albo przodem w kierunku chodnika. Jeśli widzisz samochód parkujący tyłem (rurą wydechową w kierunku pieszych), to kierowca właśnie popełnia wykroczenie.
• Po czwarte, tabliczka taka wskazuje, że miejsce przeznaczone jest wyłącznie dla pojazdów o DMC nieprzekraczającej 2,5 t.

Powyższa obserwacja wynika z prostego faktu – parkując na chodniku możesz niego wjechać (przodem) i się zatrzymać. Kluczenie po chodniku żeby dojechać do ściany, omijanie innych samochodów czy wjeżdżanie na niego tyłem jest zabronione.

Znak D-46 – droga wewnętrzna

Droga wewnętrzna (nawet jeśli jest ogólnodostępna) nie jest drogą publiczną. Oznacza to między innymi, że... nie obowiązują na niej ogólne przepisy ruchu drogowego. Zasady obowiązujące na tej drodze ustala jej właściciel (np. stawiając znaki). Na takiej drodze kierujący może prowadzić bez zapiętych pasów, bez prawa jazdy czy włączonych świateł.

Powyższe nie oznacza jednak, że kierowca może nie stosować się do znaków albo stwarzać zagrożenie. Na przykład opisany poniżej znak B-36 (zakaz zatrzymania i postoju) nadal obowiązuje.

Znak D-52 – strefa ruchu

Strefa ruchu jest odpowiedzią na samowolę kierowców (i innych uczestników ruchu) na drogach wewnętrznych. Właściciel terenu zamiast drogi wewnętrznej może wyznaczyć strefę ruchu. Różnica jest znacząca – w strefie ruchu obowiązują wszystkie przepisy ruchu drogowego.

Znak D-40 – strefa zamieszkania

W strefie zamieszkania poza ogólnymi przepisami ruchu drogowego, obowiązują dodatkowe reguły, z których dla nas najbardziej interesująca jest jedna: obowiązuje zakaz parkowania poza miejscami do tego wyznaczonymi. Nie ma znaczenia pozostawione 1,5m, odległość od pasów czy skrzyżowania.

Znaki zakazu

Znak B-36 – zakaz zatrzymania lub postoju

Znak B-36 (zakaz zatrzymania lub postoju) nie powinien pozostawiać wątpliwości. Trudno o bardziej czytelną wskazówkę. Niestety często jest on interpretowany jako jeśli zmieszczę się na chodniku i zostawię 1,5m, to będzie OK. Nie jest to prawda (sprawdź na przykład na stronach Prawa Drogowego).

Wyjątkiem jest sytuacja, w której pod znakiem znajduje się tabliczka informująca "nie dotyczy chodnika".

Niepełnosprawni

Wzór karty parkingowej dla niepełnosprawnych

Poniżej znajduje się jedyny obowiązujący wzór karty parkingowej dla niepełnosprawnych. Zwróć szczególną uwagę na hologram oraz termin ważności. Od 2014 nie ma kart "bezterminowych". Żadne inne wzory, pozbawione hologramu, gwiazdek Unii Europejskiej lub daty ważności nie uprawniają do korzystania z miejsc parkingowych przeznaczonych dla niepełnosprawnych.

Po szczegóły odsyłam do serwisu niepelnosprawni.pl.

Podstawa prawna

Kodeks drogowy

Wyciąg z Prawa o ruchu drogowym, dział II (ruch drogowy), rozdział 5 (porządek i bezpieczeństwo ruchu na drogach):

Art. 45.

1. Zabrania się:
   1. (pominięty)
   2. holowania pojazdu kierowanego przez osobę, o której mowa w pkt 1;
   3. otwierania drzwi pojazdu, pozostawiania otwartych drzwi lub wysiadania bez upewnienia się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia;
   4. wykorzystywania drogi lub poszczególnych jej części w sposób niezgodny z przeznaczeniem, chyba że przepisy szczegółowe stanowią inaczej;
   5. wjeżdżania na pas między jezdniami;
   6. pozostawiania na drodze przedmiotów, które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu ruchu; jeżeli jednak usunięcie ich nie jest możliwe, należy je oznaczyć w sposób widoczny w dzień i w nocy;
   7. (pominięty)
   8. samowolnego umieszczania lub włączania albo usuwania lub wyłączania znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń ostrzegawczo-zabezpieczających lub kontrolnych na drodze, jak również zmiany ich położenia lub ich zasłaniania;
   9. zaśmiecania lub zanieczyszczania drogi;
   10. samowolnego umieszczania na drodze jakichkolwiek znaków, napisów lub symboli.

Art. 46.

1. Zatrzymanie i postój pojazdu są dozwolone tylko w miejscu i w warunkach, w których jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących i nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub jego utrudnienia.
2. Kierujący pojazdem, zatrzymując pojazd na jezdni, jest obowiązany ustawić go jak najbliżej jej krawędzi oraz równolegle do niej.
3. W czasie postoju na drodze poza obszarem zabudowanym pojazd powinien znajdować się, jeżeli to tylko możliwe, poza jezdnią.
4. Kierujący pojazdem jest obowiązany stosować sposób zatrzymania lub postoju wskazany znakami drogowymi.
5. (pominięty)

Art. 47.

1. Dopuszcza się zatrzymanie lub postój na chodniku kołami jednego boku lub przedniej osi pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 2,5 t, pod warunkiem, że:
   1. na danym odcinku jezdni nie obowiązuje zakaz zatrzymania lub postoju,
   2. szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i jest nie mniejsza niż 1,5m,
   3. pojazd umieszczony przednią osią na chodniku nie tamuje ruchu pojazdów na jezdni.
2. Dopuszcza się, przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 pkt 2, zatrzymanie lub postój na chodniku przy krawędzi jezdni całego samochodu osobowego, motocykla, motoroweru lub roweru. Inny pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 2,5 t może być w całości umieszczony na chodniku tylko w miejscu wyznaczonym odpowiednimi znakami drogowymi.

Art. 48.

1. Pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli pozostawiono go w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub zagraża jego bezpieczeństwu.
2. Pojazd może być unieruchomiony na koszt właściciela przez zastosowanie urządzenia technicznego do blokady kół, jeżeli pozostawiono go w miejscu, gdzie jest to zabronione, lecz nie utrudnia ruchu lub nie zagraża jego bezpieczeństwu.

Art. 49.

1. Zabrania się zatrzymania pojazdu:
   1. na przejeździe kolejowym, na przejeździe tramwajowym, na skrzyżowaniu oraz w odległości mniejszej niż 10 m od przejazdu lub skrzyżowania,
   2. na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem; na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu zakaz ten obowiązuje także za tym przejściem lub przejazdem,
   3. (pominięty),
   4. na jezdni wzdłuż linii ciągłej oraz w pobliżu jej punktów krańcowych, jeżeli zmusiłoby to innych kierujących pojazdami wielośladowymi do najeżdżania na tę linię,
   5. na jezdni obok linii przerywanej wyznaczającej krawędź jezdni oraz na jezdni i na poboczu obok linii ciągłej wyznaczającej krawędź jezdni,
   6. (pominięty),
   7. (pominięty),
   8. na pasie między jezdniami,
   9. w odległości mniejszej niż 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek, a na przystanku z zatoką - na całej jej długości,
   10. w odległości mniejszej niż 15 m od punktów krańcowych wysepki, jeżeli jezdnia z prawej jej strony ma tylko jeden pas ruchu,
   11. na drodze (ścieżce) dla rowerów.
2. Zabrania się postoju:
   1. w miejscu utrudniającym wjazd lub wyjazd, w szczególności do i z bramy, garażu, parkingu lub wnęki postojowej,
   2. w miejscu utrudniającym dostęp do innego prawidłowo zaparkowanego pojazdu lub wyjazd tego pojazdu,
   3. przed i za przejazdem kolejowym, po obu stronach drogi, na odcinku od przejazdu kolejowego do słupka wskaźnikowego z jedną kreską,
   4. w strefie zamieszkania w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu,
   5. na obszarze zabudowanym, pojazdu lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 16 t lub o długości przekraczającej 12 m, poza wyznaczonymi w tym celu parkingami.
3. (pominięty)
4. (pominięty)